ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΣΩΤΗΡΗ ΠΕΤΡΟΥΛΑ
Γεννήθηκε το 1943 στη Μάνη από εργατική οικογένεια. Από πολύ μικρός ήταν ευαισθητοποιημένος γύρω από τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, έτσι οργανώνεται στη Νεολαία Ε.Δ.Α. Σαν μαθητής διακρίνεται ιδιαίτερα γι’ αυτό πέτυχε την εισαγωγή του στην Α.Σ.Ο.Ε.Ε το 1960 με υποτροφία. Στα φοιτητικά του χρόνια εξελίχθηκε σε ηγετικό στέλεχος της Νεολαίας Ε.Δ.Α. Πρωταγωνίστησε στα κινήματα της Ελληνικής νεολαίας για τη δημοκρατία. Για πολιτικούς λόγους αποβλήθηκε για ένα χρόνο από τη σχολή. Μέλος της Διοικούσας επιτροπής της Νεολαίας Ε.Δ.Α. ερχόταν σε σύγκρουση με το κλίμα τρομοκρατίας που επικρατούσε στα πανεπιστήμια με κύριο εκφραστή την Ε.Κ.Ο.Φ. (γνωστός πρωτεργάτης της ο πρώην αρχηγός της Ν.Δ. Μιλτιάδης Έβερτ) αλλά και με το Σπουδαστικό Τμήμα της Ασφάλειας. Στα γεγονότα των Ιουλιανών του 1965 πρωτοστάτησε μέσα από το κίνημα του 114 για Δημοκρατία και Ελευθερία.
Τον Ιούλιο του 1965, που είναι μια περίοδος έντονων πολιτικών ζυμώσεων και αναταραχών, η Δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Γ. Παπανδρέου αμφισβητείται από το νέο βασιλιά Κωνσταντίνο. Η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου, αντιλαμβανόμενη τον ανακτορικό ρόλο που παίζει ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Π. Γαρουφαλιάς, ζητάει την αντικατάστασή του αλλά παρεμποδίζεται από τον βασιλιά που υπογράφει το αντίστοιχο Διάταγμα. Ανταλλάσουν πέντε επιστολές και τελικά διαπιστώνεται ότι η κυβέρνηση βρίσκεται υπό βασιλική κηδεμονία. Ο Γ. Παπανδρέου δεν αποδέχεται τον εξευτελισμό και στις 15 Ιουλίου δηλώνει την παραίτησή του. Ο Βασιλιάς δίνει διερευνητική εντολή στο Νόβα για σχηματισμό κυβέρνησης. (Υπουργός Δημόσιας Τάξης ορίστηκε ο Τούμπας, ενώ ο Μητσοτάκης ορίστηκε Υπουργός Συντονισμού).
Η μοιραία νύχτα ήταν η 21η Ιουλίου όπου ο χτυπημένος Σωτήρης Πέτρουλας, συλλαμβάνεται από αστυνομικούς στις 10:00 το βράδυ στη συμβολή των οδών Σταδίου και Χρήστου Λαδά. Η καταγραφή του χτυπημένου Πέτρουλα, στις 03:00 το πρωί της 22ας Ιουλίου στο Σταθμό Α’ Βοηθειών στην Γ’ Σεπτεμβρίου όπου διαπιστώνεται ο θάνατός του. Ταυτόχρονα ξεκινάει μια μανιώδης προσπάθεια απόκρυψης της αλήθειας και γρήγορης ταφής του πριν ανατείλει ο ήλιος.
Παρόλα αυτά υπάρχουν πολλά αναπάντητα ερωτήματα γύρω από τις συνθήκες θανάτου του ακόμα και 47 χρόνια μετά…
- Πού βρισκόταν ο Πέτρουλας από τις 10:00μμ που τον παραλαμβάνει η κλούβα μέχρι τις 3:00π.μ που δηλώνεται στο σταθμό Α’ Βοηθειών;
- Είναι τυχαίο ότι αστυνομικοί με στολές γιατρών διαπίστωσαν το θάνατό του;
- Γιατί δεν επέτρεψαν σε γιατρούς της οικογένειας Πέτρουλα να κάνουν νεκροψία;
- Η επίσημη κρατική ιατροδικαστική εκδοχή κάνει λόγο για θάνατο από ασφυξία λόγω δακρυγόνου. Πώς όμως εξηγούνται τα ολικά σχισίματα στο λαιμό του που διαπίστωσαν οι δικοί του όταν πήραν το νεκρό; Μήπως ήθελαν να καλύψουν τις μελανιές από πιθανό στραγγαλισμό;
- Είναι αλήθεια ότι είχαν εκδοθεί και αεροπορικά εισιτήρια ώστε να φυγαδευτεί ο νεκρός και να πεταχτεί στη θάλασσα σύμφωνα με μαρτυρία της μάνας;
- Είναι αλήθεια πως είχαν αφαιρεθεί από το νεκρό ο εγκέφαλος και τα πνευμόνια πράγμα που θα αποδείκνυε την πραγματική αιτία θανάτου; Η εκταφή πάντως, όπως μαρτυρεί η μάνα απέδειξε πως το κρανίο του Πέτρουλα είχε δεχθεί ραφή από χειρουργική επέμβαση.
Η ιστορία μετά από 47 χρόνια ζητάει επιτέλους να καλύψει τα κενά της… Το χρονικό της δολοφονίας και της ταφής του Πέτρουλα.
Ο μουσικοσυνθέτης και τότε βουλευτής της Αριστεράς Μίκης Θεοδωράκης θυμάται…
Η ΕΦΕΕ κάνει συγκέντρωση το βράδυ στα προπύλαια. Χιλιάδες λαού συγκεντρώνονται ιδιαίτερα νέοι της Αριστεράς και του Κέντρου. Ξεκίνησε μια μαχητική διαδήλωση και πορεία προς την Ομόνοια και από εκεί προς το πολιτικό γραφείο του «πρωθυπουργού». Στο ύψος της Χρ. Λαδά, το πρώτο μεγάλο μπλόκο: Οι αστυνομικές δυνάμεις παραταγμένες εμποδίζουν τη διέλευση, εκεί στη γωνία Σταδίου και Χρήστου Λαδά ένας 23χρονος φοιτητής της Ανωτάτης Εμπορικής, ο Σωτήρης Πέτρουλας, μαχητικό στέλεχος της Αριστεράς, πέφτει νεκρός από τα δακρυγόνα. Είναι χτυπημένος στο κεφάλι, οι αστυνομικοί θα προσπαθήσουν μετά να πείσουν ότι πέθανε από ασφυξία: Πέφτοντας στην άσφαλτο πνίγηκε από τα αέρια… Οι συγκρούσεις συνεχίζονται ως τα μεσάνυχτα ενώ ο φοιτητής μεταφέρεται στο Σταθμό Α’ Βοηθειών. Είναι νεκρός. Δεκάδες τραυματίες γύρω γύρω, αλλά ο Σωτήρης Πέτρουλας είναι νεκρός, η «κυβέρνηση» βάφτηκε στο αίμα.
Η ΕΔΑ απαιτεί να φύγει η «κυβέρνηση της προδοσίας και του αίματος», που «είναι πια έκπτωτος», και να σχηματίσει άλλη από τη «δημοκρατική πλειοψηφία της Βουλής». Ο Γ. Παπανδρέου δηλώνει ότι «η κυβέρνησις Νόβα δεν ηρκέσθη να είναι κυβέρνησις προδοσίας. Έγινε και κυβέρνησις αίματος» και «πρέπει να εξαφανισθή από προσώπου γης και να λογοδοτήση δια τα εγκλήματά της ».
Και ο «πρωθυπουργός» Νόβας έχοντας χάσει κάθε έλεγχο, χαρακτηρίζει την Ε.Κ και τον Γ. Παπανδρέου «αντιπολίτευσιν αίματος και ηθικόν αυτουργόν των συμβαινόντων».
Εκείνο το βράδυ ο Σωτήρης Πέτρουλαςπέρασε στην Ιστορία…
“Χτύπησαν το Σωτήρη” Ο Μίκης Θεοδωράκης:
«(…) Η οικογένεια του Σωτήρη Πέτρουλα είχε 17 νεκρούς. Και μια νύχτα που μπήκαν στο σπίτι του για να σφάξουν τους γονείς του, αυτοί τον πήραν στη μια μασχάλη, ήταν τότε μωρό, πήδηξαν από το παράθυρο και σώθηκαν. Φυσικά ο φασισμός δεν χόρτασε με τόσο αίμα. Παραμόνευε είκοσι χρόνια το μωρό, που μεγάλωσε και έγινε ένας ξανθός νέος. Και μια ζεστή νύχτα του Ιούλη του 1965 όρμησε και τον άρπαξε, μέσα στην καρδιά της Αθήνας. Δύο λεπτά πιο πριν, τον είχα μέσα στα μάτια μου. Τον καμάρωνα, καθώς με χιλιάδες νέους ανέβαινε τραγουδώντας την οδό Πανεπιστημίου. Ήταν ψηλός, γερός, ανήσυχος. Πώς μπορούσε να μη μιλά, να μη χαμογελά, να μην τραγουδά, να μην ανασαίνει;
– Χτύπησαν το Σωτήρη…
Τρέχω στον «Ευαγγελισμό». Οι διάδρομοι, γεμάτοι τραυματίες, τα χειρουργεία γεμάτα. Συγγενείς, φίλοι, αστυνομικοί. Ανεβαίνω τους θαλάμους, όπου βρίσκονται οι βαριά τραυματισμένοι. Μια κοπέλα βογγάει, μόλις με βλέπει μου λέει ξεχνώντας τους πόνους της:
– Τον έχουν στο νεκροθάλαμο. Εκεί.
Τρέχω, ανοίγω την πόρτα μέσα στο νεκρικό φως διακρίνω ένα τραπέζι άδειο.
– Τον Πήραν!
– Που τον πήγαν;
Πηγαίνω στα γραφεία της Αυγής (εφημερίδα).
– Πάνω από διακόσιοι βαριά τραυματισμένοι.
Τον Πέτρουλα τον εξαφάνισαν…
– Έξω δεν μπορείς να περπατήσεις. Οι δρόμοι έγιναν γιομάτοι δακρυγόνα…
Όλη τη νύχτα γύριζα από σπίτι σε σπίτι, από συνοικία σε συνοικία…»
“Ετοιμάζονται να τον θάψουν κρυφά”
22 ΙΟΥΛΙΟΥ. Η Αθήνα ξυπνάει με την εικόνα του νεκρού φοιτητή παντού. Οι εφημερίδες βγαίνουν με εντυπωσιακούς τίτλους. Τα πράγματα αγριεύουν…
Ο Μίκης θυμάται πως του τηλεφώνησαν στο σπίτι: Του είπαν να πάει στο νεκροταφείο γιατί ετοιμάζονταν να τον θάψουν κρυφά! Φτάνοντας στο νεκροταφείο παντού υπήρχαν αστυνομικοί, αρχικά του απαγορεύουν την είσοδο, στη συνέχεια όμως προχωράει και δεν τολμούν να τον αγγίξουν. Είναι βουλευτής. Συνομιλεί με τον εισαγγελέα που βρίσκεται εκεί και του ζητά εξηγήσεις, γιατί επεδίωξαν να θάψουν κρυφά τον φοιτητή Πέτρουλα. Είχαν εντολή από τον υπουργό Τούμπα να μην τον δει κανείς ούτε καν οι δικοί του. Του ζητάει την παραίτησή του γιατί η διαταγή αυτή δεν ήταν μόνο παράνομη, αλλά ανόσια και απάνθρωπη.
Μαζεύεται πλήθος κόσμου, κυρίως φοιτητές όμως οι αστυνομικοί είναι πολλοί. Είναι αποφασισμένοι να χτυπηθούν με τους αστυνομικούς. Ακούγονται φωνές και συνθήματα.
Κατά το μεσημέρι έρχεται η διαταγή: «Ο νεκρός θα μεταφερθεί στο νεκροτομείο και από εκεί θα παραδοθεί στους δικούς τους για να ταφεί».
“Ο νεκρός ανήκει πια στο λαό του”
Σαν τα ρυάκια ξεχύνεται ο κόσμος προς το σπίτι του Πέτρουλα, που βρίσκεται σε μια μακρινή συνοικία. Φοιτητές, φοιτήτριες του πάνε λουλούδια, μάνες χαροκαμένες του πάνε τα δάκρυά τους, ηλιοψημένοι εργάτες υψώνουν τις γροθιές τους. Όλοι ζητούν εκδίκηση! Ο θρήνος της μάνας βαστά όλη τη νύχτα…
Την ίδια ώρα στα γραφεία της «Δημοκρατικής Νεολαίας Λαμπράκη», συνεδριάζουμε ασταμάτητα, πρέπει να λυθούν όλα τα προβλήματα της αυριανής κηδείας.
(…) Η αίθουσα είναι γιομάτη καπνούς, τα τραπεζάκια γιομάτα καφέδες. Νιώθουμε τις φτερούγες του Πέτρουλα ν’ αναδεύουν τον αέρα. Την ώρα που μιλούν οι σύντροφοι, το χέρι μου τρέχει πάνω σ’ ένα άσπρο χαρτί. Γραμμές, σχήματα αφηρημένα και ξαφνικά:
«Σωτήρη Πέτρουλα σε πήρε ο Λαμπράκης σε πήρε η Λευτεριά. Σωτήρη Πέτρουλα αηδόνι και λιοντάρι, βουνό και ξαστεριά. Σωτήρη Πέτρουλα οδήγα το λαό σου, οδήγα μας μπροστά…
(…) Στρατιά ολόκληρη ηρώων προχωρεί. Ηλέκτρα, Ναπολέων Σουκατζίδης με τους διακόσιους της Καισαριανής, Βασίλης Ζάννος, Παύλος Παπαμερκουρίου. Πάνω από πενήντα χιλιάδες ήρωες εκτελεσμένοι. Νίκος Μπελογιάννης, Νικηφόρος και άλλοι φοιτητές, Γρηγόρης Λαμπράκης. Και τώρα, ο Σωτήρης Πέτρουλας. Ατελείωτη η στρατιά των ηρώων μας δείχνει το σωστό δρόμο:
«Μάρτυρες, ήρωες οδηγούνε, τα γαλάζια μάτια σου μας καλούνε».